Gümrük Birliği Anlaşması Nedir? Türkiye Avrupa Ülkeleri (AB Ülkeleri) Arası Ticaret Anlaşması
Son zamanlarda Almanya ile Türkiye arasında oluşan olumsuz havadan dolayı Avrupa Birliği (AB) Gümrük Birliği Anlaşması’nın güncellenmesi için Almanya Başbakanı Merkel; Anlaşmayı güncellemeyi düşünmediklerini ve ek bir çaba harcamayacağını söylemişti. Gündem konularından birisi olan Gümrük Birliği’ni televizyonlarda duyuyoruz ama net olarak Halkımız bu anlaşmanın ne olduğunu sorgulamaktadır.
Gümrük Birliği Nedir?
Aşama, aşama 3 dönem sonunda faaliyete geçen Türkiye – AB (Avrupa Birliği) arasında imzalanan ticari anlaşmaya gümrük birliği denir. Kısaca Gümrük Birliği: Ankara Anlaşması olarak bilinir. Üçüncü dönem sonunda faaliyete giren anlaşma 6 Mart 1995 tarihinde görüşüldü. Tam olarak uygulamaya girildiği tarih ise 1 Ocak 1996 yılıdır. Hazırlık Dönemi, Geçiş Dönemi, Nihai Aşama olarak 3 dönemde ugyulamaya geçilebildi. Dönem tarihleri ise şöyledir.
- Hazırlık Aşaması (1964 – 1970)
- Geçiş Dönemi (1973 – 1995)
- Nihai Aşama “Uygulama Dönemi” (1996’da tam ekonomik uyumluluk)
Gümrük Birliği Ne İşe Yarar?
Gümrük Birliği Ne İşe Yarar: Türkiye ile anlaşmaya taraf olan Ülkeler arasında malların serbest dolaşımının sağlanmasını amaçlayan anlaşmadır. Ülkeler arasındaki Dış Ticaret’in daha kolay ve seri şekilde ilerlemesi için bu anlaşmaya tabii olan Ülkeler anlaşma sağlanan maddeler üzerinde kendilerini entegre ederek; hızlı şekilde ticaret yapmayı ön görür. Ortak Gümrük Tarifesi (OGT) ile malların anlaşma yapılan ülkeler arasında hızlı şekilde dolaşması sağlanmıştır. Ankara Anlaşması (Gümrük Birliği Anlaşması) aynı zamanda Taraf Ülkeler arasında Malların Serbest Dolaşımından öte Rekabet, Fikri, Sınai, Mülkiyet haklarını da korumaya yöneliktir.
Gümrük Birliği’nin Amacı Nedir?
Amaç olarak bakıldığında Gümrük Birliği Malların Serbest dolaşımı, ticaretin anlaşma ülkeleri arasında daha hızlı yapılmasını, rekabet politikaları, sınai, fikri ve mülkiyet haklarını korumayı amaçlar.
Kısaca, sadece malların serbest dolaşımına ilişkin değil, aynı zamanda rekabet politikası, fikri ve sınai mülkiyet hakları gibi alanlarda da Topluluk mevzuatına uyum yükümlülüğü doğmuştur. 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı’nda şu kısımlara yer verilmiştir:
• Malların Serbest Dolaşımı ve Ticaret Politikası
• Tarım Ürünleri
• Gümrük Hükümleri
• Yasaların Yakınlaştırılması
• Kurumsal Hükümler
• Genel ve Son Hükümler
Gümrük Birliği’nin Faydaları Nelerdir?
Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki Gümrük Birliği, Avrupa Birliği’nin üye olmayan bir ülke ile kurduğu ilk önemli ve işlevsel Gümrük Birliği örneğidir. Gümrük Birliği kapsamında Türkiye, tarım ürünlerinin sanayi bileşenleri ile sanayi ürünlerinin büyük bir kısmı için Avrupa Birliği’nin Ortak Dış Tarifesini (ODT) kabul etmiştir. Buna ek olarak taraflar arasında yapılacak ticari işlemlere ilişkin tüm gümrük vergileri, nicel kısıtlamalar ve ücretler de kaldırılmıştır. Uygulamaya girmesiyle birlikte Gümrük Birliği, AB ile Türkiye arasındaki ticaret ve yatırımın büyümesini desteklemiş, Türkiye’de üretkenlik kazancını teşvik etmiş, Türkiye’nin müktesebata uyumunu kolaylaştırmıştır.
